[KixxPedia] Nếu tôi không thay dầu nhớt động cơ thì sao?

Những người “đang chăm sóc xe ô tô” phần lớn thường phản ứng rất nhạy cảm với dầu nhớt động cơ. Họ lập chu kỳ thay nhớt của riêng mình, họ thay đổi chu kỳ này theo mùa hoặc theo quãng đường di chuyển, đồng thời họ cũng dùng thử nhiều loại dầu nhớt động cơ đa dạng để chọn ra loại phù hợp nhất hoặc loại có tính năng tốt nhất.

Ngay cả khi không tới mức như vậy, vẫn có khá nhiều người coi việc quản lý dầu nhớt động cơ là một trong những điều căn bản nhất của việc chăm sóc xe ô tô. Vì vậy, ít nhất thì những người đang đi ô tô cũngều có sự hiểu biết cơ bản về việc khi nào phải thay dầu nhớt động cơ cho xe ô tô.

Vậy nếu không thay dầu nhớt động cơ thì chuyện gì sẽ xảy ra?

Trước tiên, hãy cùng tìm hiểu vai trò của dầu nhớt động cơ và những hạng mục được mọi người cho là bảo dưỡng cơ bản.

 

Dầu nhớt động cơ, làm gì bên trong xe của tôi? Tác dụng bôi trơn nhằm giảm ma sát.

Khi động cơ hoạt động sẽ không ngừng sinh ra ma sát nội bộ. Bắt đầu từ sự ma sát giữa piston và xylanh, thanh truyền và trục khuỷu cũng ma sát với nhau. Vì vậy chúng ta cần có nhớt động cơ. Vai trò cơ bản nhất của dầu nhớt động cơ là “bôi trơn”. Vì vậy dầu nhớt động cơ còn được gọi là dầu bôi trơn. Nghĩa của nó là làm một thứ gì đó trở nên mềm mại.

Đầu tiên, dầu nhớt động cơ tạo một lớp màng dầu ở mặt trong của xy lanh, ngăn ngừa tối đa việc piston ma sát trực tiếp với xy lanh. Mặc dù theo thời gian thì dầu cũng sẽ chảy xuống, nhưng do piston chuyển động lên xuống sẽ kéo theo dầu ở phía dưới lên nên sẽ không xảy ra vấn đề gì lớn. Như vậy dầu nhớt động cơ làm giảm ma sát giữa xy lanh và piston, bảo vệ bề mặt động cơ và giúp chúng có thể chuyển động quay một cách mượt mà.

 

Thứ hai, tác dụng làm mát để tản nhiệt của động cơ

Vai trò thứ hai của dầu nhớt động cơ là làm mát. Có một điều bất ngờ là có khá nhiều người không biết rằng dầu nhớt động cơ có ảnh hưởng to lớn tới việc làm mát động cơ. Dầu nhớt động cơ sẽ hấp thu lượng nhiệt phát sinh khi đốt cháy nhiên liệu, và khi chảy xuống dưới nó sẽ giải phóng nhiệt, rồi lại được đẩy lại vào bên trong động cơ. Trong quá trình này, việc trao đổi nhiệt diễn ra liên tục không ngừng nghỉ.

 

Thứ ba, vai trò bọc kín để ngăn ngừa rò rỉ nhiên liệu

Về lý thuyết, piston và xylanh có kích thước gần như giống nhau. Tuy nhiên trên thực tế, nếu như kích thước của 2 bộ phận này hoàn toàn trùng khớp thì sẽ sinh ra rất nhiều ma sát giữa động cơ và piston.

Trên thực tế, động cơ và piston luôn được chế tác với một khoảng cách ở mức độ nào đó. dầu nhớt động cơ sẽ tạo một lớp màng ở mặt trong của động cơ, làm kín khoảng cách giữa piston và mặt trong của động cơ, giúp ngăn chặn nhiên liệu rò rỉ qua kẽ hở. dầu nhớt động cơ có độ nhớt vừa phải, đóng vai trò là chất bọc kín xuất sắc.

 

Thứ tư, làm sạch và chống ăn mòn

Vai trò cuối cùng của dầu nhớt động cơ là làm sạch cặn carbon và cặn nhiên liệu sau khi cháy, đồng thời chống gỉ sét ở mặt trong động cơ. Đặc biệt, việc làm sạch rất quan trọng. Vì bản thân nhiên liệu sau khi được phun vào có thể bị ô nhiễm bởi các chất cặn.

Nếu như không thay dầu nhớt động cơ thì sao?

Với những vai trò quan trọng như vậy, chuyện gì sẽ xảy ra nếu như chúng ta không thay dầu nhớt động cơ?

 

Đầu tiên, hiệu suất nhiên liệu sẽ liên tục giảm sút

Điều đầu tiên nhất là tính năng bôi trơn sẽ bị giảm sút rất nhiều. Khi tính năng bôi trơn bắt đầu kém đi, hiệu suất nhiên liệu của động cơ sẽ giảm. Ma sát ở bên trong sẽ làm phát sinh tải trọng khi động cơ hoạt động, làm giảm công suất của động cơ. Như vậy, năng lượng sinh ra từ nhiên liệu sẽ được dùng để vận hành động cơ, từ đó không thể tránh khỏi việc giảm sút hiệu suất nhiên liệu.

Thứ hai, động cơ phát ra tiếng gõ bất kể thời gian

Đồng thời, do dầu nhớt động cơ không được tản nhiệt hoàn toàn nên phía trong động cơ liên tục phát ra tiếng gõ. Do nhiệt tích tụ bên trong động cơ nên nhiên liệu có thể phát nổ tại một thời điểm không thể dự đoán trước. Mặc dù nhiên liệu phun vào cũng phát huy hiệu quả làm mát xuất sắc, tuy nhiên dầu nhớt động cơ cũng là một yếu tố không thể xem nhẹ trong việc làm mát động cơ  vì nó đóng vai trò tản nhiệt vô cùng hiệu quả chỉ sau nước làm mát chảy xung quanh động cơ.

 

Thứ ba, động cơ không được bọc kín

Thêm vào đó, dầu nhớt động cơ cũng không thể hoạt động một cách bài bản với vai trò là chất bọc kín. Do không được làm mát và bọc kín nên kim loại sẽ nở ra do nhiệt, tới một thời điểm nào đó piston sẽ gây áp lực lên mặt trong của động cơ. Đồng thời, khi dầu nhớt động cơ không thể hoạt động với vai trò chất bọc kín, khoảng hở sẽ xuất hiện ở mặt trong động cơ và nhiên liệu có thể rò rỉ qua khoảng hở này. Nếu như vậy, động cơ sẽ không thể đạt được sức nổ mong muốn.

 

Thứ tư, động cơ bị đen

Cuối cùng, khi mặt trong động cơ không được làm sạch một cách bài bản, nhiên liệu được phun vào có thể bị ô nhiễm, hoặc dẫn tới vấn đề cản trở việc đánh lửa của bugi. Dĩ nhiên là các cặn bẩn được dầu nhớt động cơ rửa sạch cũng được lọc qua bộ lọc nhớt, nhưng cuối cùng thì việc này cũng chỉ có giới hạn và về sau những cặn bẩn này vẫn làm cho toàn bộ dầu nhớt động cơ chuyển sang màu đen.

 

Cứ như thế, khi dầu nhớt động cơ vượt quá tuổi thọ giới hạn, những hiện tượng mà chúng ta đã cùng tìm hiểu cho tới thời điểm này sẽ lần lượt phát sinh. Để dầu nhớt động cơ có thể thực hiện được 4 tính năng như đã nêu trên, nhiều chất phụ gia đa dạng cũng được trộn lẫn, tuy nhiên như đã nói ở trên, khi nhớt bị ô nhiễm bởi cặn bẩn hoặc bị cháy do nhiệt bên trong động cơ thì các chất phụ gia này cũng dần dần không thể phát huy được những tính năng của chúng.

Tổng hợp lại, dầu nhớt động cơ giúp duy trì liên tục các tính năng để động cơ hoạt động bài bản, vì vậy cần phải định kỳ thay  nhớt động cơ. Vì chúng sẽ biến đổi thành nhiệt và các cặn bẩn.

Dĩ nhiên là có thể sẽ không có vấn đề gì lớn đối với việc vận hành động cơ ngay cả khi quá thời hạn thay nhớt. Các động cơ gần đây có độ bền tốt hơn đáng kể, đặc biệt với động cơ phun xăng trực tiếp, tính năng làm sạch và làm mát xy lanh đã được tăng cường nên ngay lập tức sẽ không có vấn đề gì lớn. Tuy nhiên đây chỉ là vấn đề thời gian, đến cuối cùng thì động cơ cũng sẽ từ từ mất đi các tính năng này.

Nếu như vậy thì nên thay dầu nhớt theo chu kỳ như thế nào thì tốt? Đây là một câu hỏi không dễ trả lời. Mỗi người có môi trường vận hành xe ô tô khác nhau, tần suất sử dụng xe cũng khác nhau. Nếu như xe của bạn đã quá hạn thay nhớt một chút thì cũng không cần phải quá lo lắng.

Như đã nói ở trên, đó là vì bản thân độ bền của động cơ cũng đã được cải thiện, đặc biệt kỹ thuật phun nhiên liệu và kỹ thuật thiết kế đầu piston cũng liên tục được cải thiện một cách chính xác hơn. Đồng thời, sự đốt cháy nhiên liệu cũng tiến gần tới việc đốt cháy hoàn toàn, vì thế việc phát sinh các chất cặn cũng giảm đáng kể. Vì vậy, chu kỳ thay dầu nhớt động cơ gần đây cũng dần dần được kéo dài hơn, tới mức một số công ty sản xuất xe ô tô còn cho rằng 2 năm thay nhớt 1 lần vẫn tốt. Do đó, chúng ta cũng cần suy nghĩ lại một chút về những điều từng được cho là kiến thức thông thường, ví dụ như tiêu chuẩn quá khứ là nhất định phải thay nhớt sau khi đi được bao nhiêu km.

Dĩ nhiên là thường xuyên thay nhớt sẽ tốt cho xe ô tô của bạn hơn là không thay nhớt, nếu bạn suy nghĩ tới các vấn đề từ phí thay nhớt cho tới phí xử lý nhớt thải và các vấn đề môi trường, thì tốt nhất là bạn nên tuân thủ thời gian thay nhớt phù hợp với thời đại và công nghệ.